Nowe przepisy prawne w III kwartale 2017 roku

Autor: Kwartalnik Tagi: Prawo,

W artykule wykorzystano omówienia ustaw przedstawione na stronach internetowych Prezydenta RP oraz omówienia wyroków Trybunału Konstytucyjnego przedstawione na stronach internetowych Trybunału Konstytucyjnego.

Jednolity tekst ustawy – Prawo budowlane.

Od 6 lipca 2017 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy – Prawo budowlane.

Ustawa – Prawo budowlane normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 8 czerwca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo budowlane (Dz. U. Nr 130/2017, poz. 1331).

Jednolity tekst ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Od 13 lipca 2017 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi normuje postępowanie sądowe w sprawach z zakresu kontroli działalności administracji publicznej oraz w innych sprawach, do których jego przepisy stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy sądowoadministracyjne).

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 135/2017, poz. 1369).

USTAWA z dnia 8 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 135/2017, poz. 1370).

USTAWA z dnia 10 stycznia 2014 r. o zmianie ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 26/2014, poz. 183, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 114/2017, poz. 1136).

Odpowiedzialność za szkodę wynikającą z wydania lub niewydania decyzji administracyjnej.

Od 14 lipca 2017 r. obowiązuje nowelizacja ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Uchwalona ustawa jest wynikiem prac parlamentu nad projektem wniesionym do Sejmu RP jako inicjatywa ustawodawcza Prezydenta RP.

Ustawa wprowadza zmiany w ustawie z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, zwanej dalej Ppsa, mające na celu doprecyzowanie istniejących przepisów Ppsa i zapewnienie spójności regulacji tego aktu z innymi obowiązującymi przepisami. Przyjęte zmiany dotyczą regulacji art. 28, art. 175, art. 194 oraz art. 287 Ppsa.

Zmiany w zakresie art. 28 oraz art. 175 Ppsa dotyczą wprowadzenia nowych regulacji mających na celu dostosowanie powyższych przepisów Ppsa do zakresu obowiązującej od dnia 1 stycznia 2017 r. ustawy z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej i wynikającego z powyższej ustawy zakresu działania tej jednostki.

Zmiana w art. 28 Ppsa polega na dodaniu § 3, potwierdzającego, iż w zakresie określonym ustawą o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, Prokuratoria Generalna RP może przed sądami administracyjnymi podejmować czynności również za organy administracji rządowej oraz za państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej. Taki zakres działania Prokuratorii Generalnej RP wynika bowiem z regulacji art. 4 ust. 1 pkt 4 oraz art. 10 ustawy o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej, natomiast nie wynika wprost z obecnej treści art. 28 Ppsa.

Zmiana w art. 175 Ppsa polega na dodaniu § 2a, potwierdzającego, iż przepisu art. 175 § 1 dotyczącego wymogu sporządzenia skargi kasacyjnej przez adwokata lub radcę prawnego nie stosuje się również wówczas, gdy czynności w postępowaniu za organy administracji rządowej, za państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz za Skarb Państwa podejmowane są przez Prokuratorię Generalną RP. Wprowadzenie takiej zmiany jest niezbędne dla uniknięcia wątpliwości odnośnie możliwego zakresu działania podejmowanego przez radców Prokuratorii Generalnej RP.

Ostatnia przyjęta zmiana polega na uchyleniu regulacji art. 287 Ppsa. Zgodnie z tym przepisem w przypadku gdy sąd w orzeczeniu:

uchyli zaskarżoną decyzję, a organ rozpatrując sprawę ponownie umorzy postępowanie,
stwierdzi nieważność aktu albo ustali przeszkodę prawną uniemożliwiającą stwierdzenie nieważności aktu

stronie, która poniosła szkodę, służy odszkodowanie od organu, który wydał decyzję.

Przepis art. 287 Ppsa w obecnym stanie prawnym jest pozostałością unormowań opartych o uchylony przez ustawę z dnia 17 czerwca 2004 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, zwaną dalej „ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r.”, art. 160 Kodeksu postępowania administracyjnego, zwanego dalej „Kpa”. Art. 287 Ppsa uzupełniał przepis art. 160 Kpa przewidujący odpowiedzialność organów wydających wadliwą decyzję (inny akt administracyjny) i stanowił jego logiczne uzupełnienie.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. uchyliła przepis art. 160 Kpa i wprowadziła szerzej normujący zagadnienie odpowiedzialności za wydanie albo niewydanie decyzji administracyjnej art. 4171 § 2 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Przepis art. 287 Ppsa nie został wówczas dostosowany do regulacji kodeksowej, usunięto jedynie odesłanie do uchylonego art. 160 Kpa. Nie usunęło to jednak sprzeczności z regulacjami kodeksowymi, gdyż przepis ten wciąż wskazuje na możliwość uzyskania odszkodowania od organu wydającego wadliwy akt administracyjny. Natomiast Kodeks cywilny przewiduje odszkodowanie od właściwej osoby prawnej: Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego lub innej osoby prawnej wykonującej władzę publiczną z mocy prawa.

Wprowadzony ustawą z dnia 17 czerwca 2004 r. art. 4171 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi wyłączną podstawę odpowiedzialności za decyzje (inne akty) administracyjne, zatem w tym stanie rzeczy art. 287 Ppsa stał się przepisem zbędnym. Utrzymanie regulacji art. 287 Ppsa stanowiło pierwotnie istotny problem dla orzecznictwa. Ostatecznie w praktyce orzeczniczej ukształtował się pogląd odmawiający przepisowi art. 287 Ppsa roli samodzielnej podstawy odpowiedzialności. Biorąc pod uwagę powyższe uznano, że usunięcie przepisu art. 287 Ppsa z porządku prawnego zapewni spójność systemu polskiego prawa cywilnego i doprowadzi do zwiększenia stopnia bezpieczeństwa prawnego dla poszkodowanych decyzjami i innymi aktami administracyjnymi.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 8 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 135/2017, poz. 1370).

USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 135/2017, poz. 1369).

Umożliwienie osobom małoletnim udziału w charakterze publiczności w jawnych posiedzeniach sądowych w postępowaniu cywilnym i sądowo- administracyjnym.

Od 14 lipca 2017 r. obowiązuje nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego.

Nowela ma na celu umożliwienie osobom małoletnim udziału w charakterze publiczności w jawnych posiedzeniach sądowych w postępowaniu cywilnym i sądowo- administracyjnym. Jak dotąd obecność osób małoletnich na rozprawach i posiedzeniach jawnych jest możliwa wyłącznie w postępowaniu karnym. W postępowaniu cywilnym i sądowo-administracyjnym na posiedzenia jawne (poza stronami i osobami wezwanymi) wstęp mają jedynie osoby pełnoletnie.

Zgodnie z przedmiotową nowelizacją ustawy, małoletni będą mogli brać udział w posiedzeniach jawnych zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i sądowo-administracyjnym. Odpowiednie zezwolenie w zakresie udziału małoletnich w postępowaniu cywilnym lub sądowo- administracyjnym będzie wydawać przewodniczący. Nie została wprowadzona dolna granica wieku, która będzie uprawniać małoletniego do wstępu na posiedzenie. Kwestię tę pozostawia się do decyzji przewodniczącego, który każdorazowo oceni, czy ewentualny udział takiej osoby małoletniej nie zakłóci przebiegu posiedzenia albo nie narazi tej osoby na demoralizację (z uwagi na treści prezentowane podczas posiedzenia).

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 21 kwietnia 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 114/2017, poz. 1136).

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 220/2016, poz. 1822, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 100/2016, poz. 718, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.

Od 14 lipca 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.

Ustawa określa szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych oraz organy właściwe w tych sprawach.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 136/2017, poz. 1377).

USTAWA z dnia 25 maja 2017 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 137/2017, poz. 1381).

Jednolity tekst ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej.

Od 17 lipca 2017 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej.

Ustawa określa:

zasady tworzenia oraz użytkowania infrastruktury informacji przestrzennej;
organy administracji właściwe w sprawach infrastruktury informacji przestrzennej

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 czerwca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz. U. Nr 137/2017, poz. 1382).

Jednolity tekst ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.

Od 20 lipca 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych.

Ustawa określa zasady udzielania z Funduszu Dopłat finansowego wsparcia podmiotom realizującym przedsięwzięcia polegające na tworzeniu zasobu lokali socjalnych, mieszkań chronionych, a także noclegowni i domów dla bezdomnych.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali socjalnych, mieszkań chronionych, noclegowni i domów dla bezdomnych (Dz. U. Nr 140/2017, poz. 1392).

Jednolity tekst ustawy o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania.

Od 21 lipca 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania.

Ustawa określa zasady stosowania dopłat do oprocentowania kredytów udzielanych na zakup lokalu mieszkalnego, budowę i zakup domu jednorodzinnego albo wniesienie wkładu budowlanego do spółdzielni mieszkaniowej.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. Nr 142/2017, poz. 1413).

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. Nr 141/2017, poz. 1407).

USTAWA z dnia 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo oświatowe (Dz. U. Nr 7/2017, poz. 60).

Ograniczenie ryzyka prac wydobywczych w prawie geologicznym i górniczym.

Od 25 lipca 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja prawa geologicznego i górniczego.

Ustawa ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich oraz zmiany dyrektywy 2004/35/WE. Jak wynika z art. 41 dyrektywy, termin jej implementacji przez państwa członkowskie Unii Europejskiej upłynął w dniu 19 lipca 2015 r.

Dyrektywa 2013/30/UE ustanawia wymagania mające na celu ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnej awarii podczas prowadzenia działalności poszukiwawczej, rozpoznawczej i wydobywczej dla złóż węglowodorów w granicach obszarów morskich, poprzez wprowadzenie mechanizmów zapewniających ochronę środowiska naturalnego oraz poprawę bezpieczeństwa prowadzonej działalności.

Wymagania te dotyczą w szczególności zapewnienia:

prowadzenia działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP w sposób gwarantujący bezpieczeństwo i ochronę środowiska;
udziału społeczeństwa w konsultowaniu skutków dla środowiska planowanej działalności poszukiwawczej, rozpoznawczej i wydobywczej związanej ze złożami węglowodorów w granicach obszarów morskich RP;
zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa osób i zanieczyszczenia środowiska naturalnego w działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP na poziomie krajowym oraz współpracy międzynarodowej w tym zakresie;
nadzoru nad przygotowaniem podmiotów do zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa osób i zanieczyszczenia środowiska naturalnego w działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP;
odpowiedzialności za szkody wyrządzone w środowisku;
reagowania w przypadku awarii.

Dyrektywa wymaga od państw członkowskich zobowiązania przedsiębiorcy do utrzymywania zdolności wystarczających do wypełnienia jego zobowiązań finansowych wynikających z odpowiedzialności za działalność związaną z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 25 maja 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 121/2017, poz. 1215).

USTAWA z dnia 31 sierpnia 2012 r. o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich (Dz. U. Nr 183/2012, poz. 1066, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 237/2014, poz. 1789, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. Nr 59/2015, poz. 434, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. Nr 44/2016, poz. 281, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 146/2016, poz. 1131, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2145, z późn. zm.).

Ograniczenie ryzyka wystąpienia poważnej awarii podczas prowadzenia działalności poszukiwawczej, rozpoznawczej i wydobywczej dla złóż węglowodorów w granicach obszarów morskich.

Od 25 lipca 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw.

Nowela ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/30/UE z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie bezpieczeństwa działalności związanej ze złożami ropy naftowej i gazu ziemnego na obszarach morskich oraz zmiany dyrektywy 2004/35/WE. Jak wynika z art. 41 dyrektywy, termin jej implementacji przez państwa członkowskie Unii Europejskiej upłynął w dniu 19 lipca 2015 r.

Wymagania te dotyczą w szczególności zapewnienia:

prowadzenia działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP w sposób gwarantujący bezpieczeństwo i ochronę środowiska;
udziału społeczeństwa w konsultowaniu skutków dla środowiska planowanej działalności poszukiwawczej, rozpoznawczej i wydobywczej związanej ze złożami węglowodorów w granicach obszarów morskich RP;
zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa osób i zanieczyszczenia środowiska naturalnego w działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP na poziomie krajowym oraz współpracy międzynarodowej w tym zakresie;
nadzoru nad przygotowaniem podmiotów do zarządzania ryzykiem w zakresie bezpieczeństwa osób i zanieczyszczenia środowiska naturalnego w działalności związanej z poszukiwaniem, rozpoznawaniem i wydobywaniem węglowodorów w granicach obszarów morskich RP;
odpowiedzialności za szkody wyrządzone w środowisku;
reagowania w przypadku awarii.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 25 maja 2017 r. o zmianie ustawy – Prawo geologiczne i górnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 121/2017, poz. 1215).

USTAWA z dnia 31 sierpnia 2012 r. o Państwowej Komisji Badania Wypadków Morskich (Dz. U. Nr 183/2015, poz. 1068, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 237/2014, poz. 1789, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. Nr 59/2015, poz. 434, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństwie morskim (Dz. U. Nr 44/2016, poz. 281, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 146/2016, poz. 1131, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2145, z późn. zm.).

Rozszerzenie pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.

Od 1 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi.

Nowela ma na celu wprowadzenie uregulowań, które umożliwią pełne wykorzystanie przewidzianych w nowelizowanej ustawie środków na dofinansowanie wkładów własnych w formie spłaty części kredytu hipotecznego przeznaczonego na zakup mieszkania (lub wkład budowlany) oraz dodatkowego dofinansowania z tytułu urodzenia lub przysposobienia trzeciego lub kolejnego dziecka, poprzez wznowienie przyjmowania wniosków o dofinansowanie z terminem wypłaty wsparcia jeszcze w 2017 r. oraz umożliwienie przyjmowania takich wniosków na rok 2018, do chwili osiągnięcia limitu w postaci całej kwoty limitu określonego na dany rok.

Wprowadzając rozwiązania umożliwiające pełne wykorzystanie limitów dofinansowań zarówno w 2017 r., jak i w 2018 r., tj. ostatnim roku realizacji programu, ustawa pozwoli na uruchomienie pomocy w zakupie mieszkania dla ok. 4 tys. gospodarstw domowych, które zgodnie z obowiązującymi przepisami są, lub w 2018 r. byłyby w praktyce pozbawione możliwości uzyskania tej formy pomocy mieszkaniowej.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 7 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. Nr 142/2017, poz. 1413).

USTAWA z dnia 27 września 2013 r. o pomocy państwa w nabyciu pierwszego mieszkania przez młodych ludzi (Dz. U. Nr 119/2017, poz. 1184).

Inwestycje w zakresie stacji radarów meteorologicznych włączone do ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.

Od 1 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych.

Celem nowelizacji ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych jest umożliwienie stosowania przepisów tej ustawy także w odniesieniu do inwestycji w zakresie stacji radarów meteorologicznych.

W myśl dodawanej do zmienianej ustawy definicji, przez „stacje radarów meteorologicznych” będzie się rozumieć stacje radarów meteorologicznych państwowej służby hydrologiczno-meteorologicznej, o której mowa w art. 102 ust. 1 ustawy – Prawo wodne, wraz z obiektami związanymi funkcjonalnie z tymi urządzeniami.

W związku z rozszerzeniem zakresu przedmiotowego ustawy oraz uwzględniając, że państwową służbę hydrologiczno-meteorologiczną pełni Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (art. 102 ust. 3 ustawy– Prawo wodne), Instytutowi temu przyznano status inwestora.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 25 maja 2017 r. o zmianie ustawy o szczególnych zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (Dz. U. Nr 137/2017, poz. 1381).

Jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Od 4 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych.

Ustawa określa zasady i warunki przygotowania inwestycji w zakresie dróg publicznych, a także organy właściwe w tych sprawach.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. Nr 151/2017, poz. 1496).

Możliwość realizacji inwestycji TBS nie tylko w formie mieszkań na wynajem, ale także w formie spółdzielczych mieszkań lokatorskich.

Od 12 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw.

Nowela ma na celu ułatwienie realizacji inwestycji budownictwa mieszkaniowego nie tylko w formie mieszkań na wynajem, ale także w formie spółdzielczych mieszkań lokatorskich.

Nowelizacja ustawy ma być odpowiedzią na sygnalizowane przez inwestorów bariery udziału w programie: finansowanie wyłącznie lokali na wynajem, bez możliwości finansowania spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, bezwzględny warunek przeznaczenia minimum 50% lokali dla osób wychowujących co najmniej jedno własne lub przysposobione dziecko, bariery w finansowaniu przedsięwzięć, problemy wynikające z dalszej eksploatacji lokali mieszkalnych wybudowanych w ramach programu, w tym znacznie obniżone w wyniku ostatniej nowelizacji limity dochodowe najemców w zasobach na wynajem, zaostrzone zasady podnoszenia czynszu osobom o dochodach przekraczających, nawet nieznacznie, limity określone ustawą, czy mechanizm waloryzacji wpłaconej partycypacji w kosztach budowy lokali.

W celu ułatwienia finansowania przedsięwzięć realizowanych w ramach programu społecznego budownictwa czynszowego podwyższono maksymalny poziom kwoty partycypacji najemcy w kosztach budowy lokalu z 25% do 30%, co ma zapewnić większą elastyczność wymaganą na etapie finansowania, a także wpłynąć na niższe czynsze w zasobach towarzystw budownictwa społecznego. Doprecyzowano także wzór dotyczący obliczenia kwoty zwracanej partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego.

Wprowadzono zasadę, zgodnie z którą osoba fizyczna, która zawarła z towarzystwem umowę w sprawie partycypacji w kosztach budowy lokalu mieszkalnego, może bez zgody towarzystwa dokonywać przeniesienia praw i obowiązków wynikających z tej umowy na rzecz wskazanego przez siebie najemcy, pod warunkiem że najemca jest małżonkiem, krewnym albo powinowatym tej osoby.

Podwyższono limity dochodowe uprawniające do najmu lokalu mieszkalnego w sytuacji, gdy z budową lokalu było związane zawarcie umowy partycypacji przewidującej udział w kosztach przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego na poziomie nie niższym niż 10%.

Ważną zmianą, z punktu widzenia najemcy, jest przyjęcie bardziej elastycznych zasad w przypadku przekroczenia przez najemcę określonych w ustawie progów dochodowych.

Zrezygnowano m.in. z obowiązku automatycznego podwyższania stawki czynszu w przypadku niewielkiej nawet nadwyżki uzyskiwanych dochodów w ramach gospodarstwa domowego.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 146/2017, poz. 1442).

USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 197/2013, poz. 1222, z późn. zm).

USTAWA z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 198/2017, poz. 1582).

USTAWA z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 195/2016, poz. 1610).

USTAWA z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. Nr 8/2017, poz. 79).

Ułatwienie realizacji inwestycji budownictwa mieszkaniowego.

Od 12 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw.

Ważną zmianą, z punktu widzenia najemcy, jest przyjęcie bardziej elastycznych zasad w przypadku przekroczenia przez najemcę określonych w ustawie progów dochodowych.

Zrezygnowano m.in. z obowiązku automatycznego podwyższania stawki czynszu w przypadku niewielkiej nawet nadwyżki uzyskiwanych dochodów w ramach gospodarstwa domowego.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 146/2017, poz. 1442).

USTAWA z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 198/2017, poz. 1582).

USTAWA z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 195/2017, poz. 1610).

Jednolity tekst ustawy o charakterystyce energetycznej budynków.

Od 14 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy o charakterystyce energetycznej budynków.

Ustawa określa:

zasady sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej;
zasady kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji w budynkach;
zasady prowadzenia centralnego rejestru charakterystyki energetycznej budynków;
sposób opracowania krajowego planu działań mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. Nr 141/2017, poz. 1498).

Niektóre definicje ustawy:

Część budynku – należy przez to rozumieć zespół pomieszczeń w budynku o jednakowym przeznaczeniu, przewidzianych do odrębnego użytkowania, w szczególności lokal mieszkalny lub lokal użytkowy w budynku.

Charakterystyka energetyczna – zbiór danych i wskaźników energetycznych budynku lub części budynku, określających całkowite zapotrzebowanie na energię niezbędną do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem.

Jednolity tekst ustawy - Prawo spółdzielcze.

Od 22 sierpnia 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy - Prawo spółdzielcze.

Ustawa określa zasady działalności spółdzielni.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 20 lipca 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 161/2017, poz. 1560).

Zmiany w ustawie o gospodarce nieruchomościami.

Od 1 września 2017 r. obowiązuje nowelizacja ustawy o gospodarce nieruchomościami i niektórych innych ustaw.

Nowelizacja dokonuje zmiany ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wprowadzane modyfikacje w znacznej części mają na celu doprecyzowanie przepisów ww. ustawy budzących wątpliwości interpretacyjne oraz takich, w stosunku do których w obrocie istnieją wątpliwości dotyczące ich stosowania. W uzasadnieniu do rządowego projektu ustawy podkreślono, iż przedmiotowa regulacja jest odpowiedzią na wnioski Rzecznika Praw Obywatelskich, a także uwzględnia postulaty niektórych samorządów i organizacji zawodowych związanych z nieruchomościami.

W zakresie propozycji zmian niemających charakteru doprecyzowującego oraz usuwającego wątpliwości interpretacyjne, ustawa zmieniająca wprowadza do ustawy o gospodarce nieruchomościami regulacje przewidujące m.in.:

rozszerzenie definicji organizacji zawodowych rzeczoznawców majątkowych o izby gospodarcze, które zrzeszają rzeczoznawców majątkowych prowadzących we własnym imieniu działalność gospodarczą jednoosobowo lub w ramach spółki osobowej w zakresie szacowania nieruchomości, wprowadzając ponadto dodatkowy warunek, aby przedsiębiorcy ci stanowili co najmniej połowę wszystkich członków izby;
wprowadzenie możliwości umarzania, odraczania terminów spłaty lub rozkładania spłaty na raty należności z tytułu opłat za użytkowanie wieczyste, czynsz, najem lub dzierżawę, w stosunku do nieruchomości Skarbu Państwa, przez wojewodę lub właściwego ministra;
umożliwienie właściwym organom powierzenia niektórych czynności gospodarowania zasobem nieruchomości Skarbu Państwa wybranym podmiotom;
rozszerzenie katalogu czynności, jakie mogą wykonywać jednostki organizacyjne korzystające z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, tak aby w ramach korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd jednostka organizacyjna mogła dokonać również rozbiórki obiektu budowlanego;
ograniczenie zasobu nieruchomości gospodarowanych przez ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa przeznaczonych na potrzeby Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, poprzez wyłączenie, obok nieruchomości przeznaczonych na potrzeby rejonów GDDKiA, również nieruchomości zajętych pod drogi publiczne lub przeznaczonych na realizację inwestycji drogowych;
zwolnienie użytkowników wieczystych zawierających kolejną umowę o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste tej samej nieruchomości z obowiązku wniesienia pierwszej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego, przy zastrzeżeniu, że od dnia wygaśnięcia umowy nie upłynęły 3 lata;
ujednolicenie terminu określania opłat adiacenckich oraz doprecyzowanie zasad określania wartości nieruchomości na potrzeby ustalania tychże opłat.

Główne zmiany dotyczące bezpośrednio uregulowań dla zawodu rzeczoznawcy majątkowego są następujące:

Zmienia się definicja wartości rynkowej nieruchomości.

Nowa definicja jest następująca: „Wartość rynkową nieruchomości stanowi szacunkowa kwota, jaką w dniu wyceny można uzyskać za nieruchomość w transakcji sprzedaży zawieranej na warunkach rynkowych pomiędzy kupującym a sprzedającym, którzy mają stanowczy zamiar zawarcia umowy, działają z rozeznaniem i postępują rozważnie oraz nie znajdują się w sytuacji przymusowej.”;

Zmieniają się zasady potwierdzania aktualności operatu szacunkowego przez rzeczoznawcę majątkowego. Operat szacunkowy nadal jest ważny przez 12 miesięcy. Po tym okresie operat może być nadal wykorzystywany, o ile rzeczoznawca potwierdzi jego aktualność przez umieszczenie stosownej klauzuli w operacie szacunkowym oraz dołączy do operatu szacunkowego analizy potwierdzającej, że od daty jego sporządzenia nie wystąpiły zmiany uwarunkowań prawnych lub istotne zmiany czynników wpływających na wartość. Potwierdzać aktualność można na okres następnych 12 miesięcy – potem potrzebny będzie nowy operat.
Zmienia się status operatu szacunkowego zaopiniowanego negatywnie przez organizację zawodową. Dotąd tracił on charakter opinii o wartości nieruchomości, jednakże teraz nie traci. W uzasadnieniu Ministerstwo Infrastruktury wyjaśnia, iż o dopuszczeniu operatu szacunkowego jako dowodu będzie decydował prowadzący postępowanie.
Jak wspomniano wcześniej rozszerzono definicję organizacji zawodowych rzeczoznawców majątkowych, czyli organizacji mających prawo opiniować operaty. Żeby dane stowarzyszenie, związek stowarzyszeń lub izba zawodowa została organizacją zawodową rzeczoznawców majątkowych wystarczy teraz, że tylko połowę jej członków stanowią rzeczoznawcy majątkowi.
Obowiązek sporządzania i wysyłania wyciągów z operatów szacunkowych został całkowicie zlikwidowany.
Powrócił obowiązek stałego doskonalenia kwalifikacji zawodowych przez rzeczoznawcę majątkowego oraz dokumentowania wypełniania tego obowiązku. Dokumentację potwierdzającą wypełnianie tego obowiązku rzeczoznawca majątkowy ma przechowywać przez okres 5 lat.
Obowiązkowym załącznikiem do operatu szacunkowego, potwierdzenia aktualności operatu szacunkowego, a także innych opracowań i ekspertyz niestanowiących operatu szacunkowego jest kopia dokumentu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z wykonywaniem tego opracowania.
Standardów zawodowych nie ustalają już organizacje zawodowe rzeczoznawców majątkowych w uzgodnieniu z właściwym ministrem. Teraz ustala oraz ogłasza obowiązujące standardy zawodowe w drodze obwieszczenia Minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.

Należy też wspomnieć, iż nowelizacja ustawy nakłada na ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa zupełnie nowy obowiązek dokonywania okresowych badań rynku nieruchomości, ze szczególnym uwzględnieniem nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkaniowe lub wykorzystywanych na te cele. Badania dotyczą cen transakcyjnych nieruchomości, stawek czynszów oraz częstotliwości obrotu nieruchomościami.

Na podstawie tych badań, minister co najmniej raz w roku ma opracowywać analizy i zestawienia charakteryzujące rynek nieruchomości. Analizy i zestawienia mają być udostępniane na stronach internetowych urzędu obsługującego ministra.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 153/2017, poz. 1509).

USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 197/2016, poz. 1629, z późn. zm,).

USTAWA z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 246/2016, poz. 2042, z późn. zm,).

USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2147, z późn. zm,).

Niektóre definicje ustawy:

Organizacje zawodowych rzeczoznawców majątkowych – należy przez to rozumieć stowarzyszenia, których co najmniej połowę członków stanowią rzeczoznawcy majątkowi, związki takich stowarzyszeń, a także izby gospodarcze, których co najmniej połowę członków stanowią przedsiębiorcy, o których mowa w art. 174 ust. 7 pkt 1.

Wartość rynkową nieruchomości stanowi szacunkowa kwota, jaką w dniu wyceny można uzyskać za nieruchomość w transakcji sprzedaży zawieranej na warunkach rynkowych pomiędzy kupującym a sprzedającym, którzy mają stanowczy zamiar zawarcia umowy, działają z rozeznaniem i postępują rozważnie oraz nie znajdują się w sytuacji przymusowej.

Dostosowanie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do wyroków Trybunału Konstytucyjnego.

Od 9 września 2017 r. obowiązuje nowela ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze.

Zasadniczym celem nowelizacji jest dostosowanie przepisów ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych do orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego: z dnia 14 lutego 2012 r., sygn. akt P 17/10, z dnia 27 czerwca 2013 r., sygn. akt K 36/12, oraz z dnia 5 lutego 2015 r., sygn. akt K 60/13.

Ustawodawca zdecydował, że członkostwo w spółdzielni powinno powstawać z mocy prawa i przysługiwać wyłącznie osobie związanej węzłem prawnym ze spółdzielnią. Członkostwo z mocy prawa wiązać się ma z brakiem obowiązku składania deklaracji członkowskiej i niewnoszeniem wpisowego.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 nowelizacji, członkiem spółdzielni jest osoba fizyczna, choćby nie miała zdolności do czynności prawnych albo miała ograniczoną zdolność do czynności prawnych:

której przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego;
której przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
której przysługuje roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego;
której przysługuje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu,
będąca założycielem spółdzielni, z tym, że członkostwo założycieli ustanie jeżeli w ciągu trzech lat od chwili wpisania spółdzielni do Krajowego Rejestru Sądowego spółdzielnia nie ustanowi na ich rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa odrębnej własności lokalu albo nie dojdzie do zawarcia umowy o budowę lokalu.

W ustawie określono również kiedy członkostwo w spółdzielni ustaje. Dookreślono także regulację dotyczącą udziału członka spółdzielni na walnym zgromadzeniu, przewidując, iż może on w nim uczestniczyć osobiście lub przez pełnomocnika. Pełnomocnik nie może zastępować więcej niż jednego członka. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie pod rygorem nieważności i dołączone do protokołu walnego zgromadzenia. Lista pełnomocnictw podlega odczytaniu po rozpoczęciu walnego zgromadzenia.

Bardzo istotną zmianą jest pozbawienie możliwości podjęcia przez spółdzielnię mieszkaniową uchwały o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu z uwagi na zaległości z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, za okres co najmniej 6 miesięcy, rażącego lub uporczywego wykraczania osoby korzystającej z lokalu przeciwko obowiązującemu porządkowi domowemu albo niewłaściwego zachowania tej osoby czyniącego korzystanie z innych lokali lub nieruchomości wspólnej uciążliwym. W zaistniałych sytuacjach spółdzielnia będzie mogła w trybie procesu żądać orzeczenia przez sąd o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego. Jeżeli podstawą żądania orzeczenia o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego jest zaleganie z zapłatą opłat, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy, nie można orzec o wygaśnięciu spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, jeżeli najpóźniej przed zamknięciem rozprawy przed sądem pierwszej instancji, a jeżeli wniesiono apelację – przed sądem drugiej instancji, członek spółdzielni uiści wszystkie zaległe opłaty.

Istotnym rozwiązaniem jest też przyznanie roszczenia osobie, której przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, a której prawo wygasło z powodu nieuiszczania opłat związanych z eksploatacją i utrzymaniem jej lokalu lub eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości stanowiących mienie spółdzielni, do spółdzielni o ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, jeżeli spłaci spółdzielni całe zadłużenie wynikające z nieuiszczania tych opłat wraz z odsetkami.

W uchwalonej ustawie wprowadzono ponadto rozwiązanie w zakresie zasad rozliczenia funduszu remontowego z właścicielami lokali wchodzących w skład nieruchomości, w której powstała wspólnota mieszkaniowa. Zgodnie z nim, właściciel lokalu, który przestał być członkiem spółdzielni, jak i ten, który nie był członkiem spółdzielni, będzie współwłaścicielem środków zgromadzonych na funduszu remontowym w wysokości odpowiadającej udziałowi we współwłasności nieruchomości wspólnej, obliczanego na podstawie ewidencji i rozliczenia wpływów i wydatków funduszu remontowego.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 164/2017, poz. 1596).

USTAWA z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 197/2013, poz. 1222, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 220/2016, poz. 1822, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 161/2017, poz. 1560).

Zwiększone uprawnienia organów ochrony zabytków.

Od 9 września 2017 r. obowiązuje nowela ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja ma na celu zwiększenie efektywności realizacji zadań w ramach polityki państwa w obszarze ochrony zabytków, określonych w Krajowym Programie Ochrony Zabytków i Opieki nad Zabytkami. Zmierza ona do zwiększenia kompetencji Generalnego Konserwatora Zabytków w zakresie kształtowania obsady personalnej terenowych organów ochrony zabytków, rozszerza zakres środków nadzoru i koordynacji przysługujących naczelnemu organowi ochrony zabytków w stosunku do organów, dla których jest organem nadrzędnym, oraz zastępuje dotychczasowy, oparty o prawo wykroczeń, system ochrony prawnej zabytków, systemem administracyjnych kar pieniężnych.

Ustawa wprowadza zmiany w funkcjonowaniu organów ochrony zabytków. Do zadań wykonywanych przez Generalnego Konserwatora Zabytków dodano koordynowanie i kontrolowanie działalności wojewódzkich konserwatorów zabytków.

Ponadto przewiduje, że wojewódzkiego konserwatora zabytków powoływał będzie wojewoda, na wniosek Generalnego Konserwatora Zabytków wskazujący kandydata na to stanowisko. Wojewódzki konserwator zabytków będzie odwoływany przez wojewodę, na wniosek Generalnego Konserwatora Zabytków albo za jego zgodą.

Jednocześnie wojewoda, na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, będzie mógł powierzyć, w drodze porozumienia, prowadzenie niektórych spraw z zakresu swojej właściwości, w tym wydawanie decyzji administracyjnych, gminom, powiatom, związkom gmin, związkom powiatów, związkom powiatowo-gminnym albo związkom metropolitalnym, położonym na terenie województwa. W takim przypadku ww. jednostka samorządu terytorialnego będzie miała obowiązek utworzenia w strukturze administracyjnej samorządu terytorialnego stanowiska, odpowiednio, gminnego (miejskiego), powiatowego, powiatowo-gminnego albo metropolitalnego konserwatora zabytków.

Ustawa wydłuża kadencję członków Rady Ochrony Zabytków i Wojewódzkich Rad Ochrony Zabytków z 4 do 5 lat. Wprowadza też zasadę kadencyjności Głównej Komisji Konserwatorskiej (5 lat) oraz określa liczbę jej członków – ma ona wynosić od 10 do 15 osób.

Zgodnie z nowymi regulacjami, minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii Głównej Komisji Konserwatorskiej, będzie mógł z urzędu uchylić lub zmienić pozwolenie na dokonywanie wymienionych w art. 36 ustawy czynności przy zabytku wpisanym do rejestru, jeżeli realizacja działań określonych w tym pozwoleniu spowodowałaby uszczerbek dla wartości zabytku, uszkodzenie lub zniszczenie zabytku, lub niewłaściwe korzystanie z zabytku.

Przedmiotowa ustawa powołuje Narodowy Fundusz Ochrony Zabytków, będący państwowym funduszem celowym, którego dysponentem będzie minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Przychody Funduszu pochodzić będą z wpływów z kar pieniężnych za naruszenia przepisów ustawy, a jego środki będą przeznaczane na dofinansowanie nakładów koniecznych na wykonanie prac konserwatorskich lub restauratorskich przy zabytku wpisanym na Listę Skarbów Dziedzictwa albo do rejestru zabytków.

Ustawa przewiduje również udzielenie tymczasowej ochrony tym zabytkom nieruchomym, wobec których wszczęto postępowanie o wpis do rejestru zabytków. Zgodnie z ustawą, informację o wszczęciu postępowania w sprawie wpisania zabytku nieruchomego do rejestru oraz o ostatecznym zakończeniu tego postępowania wojewódzki konserwator zabytków przekazuje niezwłocznie właściwemu staroście. Informację taką, do czasu ostatecznego zakończenia tego postępowania, podaje się do publicznej wiadomości na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej starostwa powiatowego, na obszarze którego znajduje się zabytek, a ponadto w siedzibie właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków lub w sposób zwyczajowo przyjęty w miejscowości, w której znajduje się zabytek.

Od dnia wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku do rejestru do dnia, w którym decyzja w tej sprawie stanie się ostateczna, przy zabytku, którego dotyczy postępowanie, zabronione będzie prowadzenie prac konserwatorskich, restauratorskich, robót budowlanych i podejmowanie innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany wyglądu zabytku. Analogiczna procedura będzie stosowana w przypadku wszczęcia postępowania w sprawie wpisu zabytku na Listę Skarbów Dziedzictwa, przy czym zakaz nie będzie dotyczył zabytku wpisanego do rejestru, do inwentarza muzeum albo wchodzącego w skład narodowego zasobu bibliotecznego.

Ustawa doprecyzowuje, iż działaniem wymagającym pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków jest usunięcie drzewa lub krzewu z terenu nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków, za wyjątkiem przypadków prowadzenia akcji ratowniczej przez jednostki ochrony przeciwpożarowej lub inne właściwe służby ustawowo powołane do niesienia pomocy osobom w stanie nagłego zagrożenia życia lub zdrowia.

Ponadto uszczegóławia procedurę kontrolną, stosowaną w przypadku ustalenia przez wojewódzkiego konserwatora zabytków, że zabytek jest w nieodpowiednim stanie zachowania i wydania, w związku z tym, kontrolowanej osobie fizycznej lub kierownikowi kontrolowanej jednostki organizacyjnej zaleceń pokontrolnych.

Przedmiotowa ustawa wprowadza do ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami nowy rozdział dotyczący administracyjnych kar pieniężnych. Naruszenia przepisów ustawy, w zależności od ich rodzaju, zagrożone będą administracyjnymi karami pieniężnymi od 500 zł do 500 tys. zł. Zachowania obwarowane karami pieniężnymi dotychczas kwalifikowane były jako wykroczenia.

Ustawa wchodzi w życie zasadniczo po upływie 14 dni od jej ogłoszenia. W drodze wyjątku przepisy dotyczące administracyjnych kar pieniężnych i zmian z nimi związanych wchodzą w życie z dniem 1 stycznia 2018 r., natomiast z dniem 1 stycznia 2024 r. uchylone zostaną przepisy karne, które dotąd pewne zachowania kwalifikowały jako wykroczenia, a które, na mocy przedmiotowej ustawy, będą od dnia 1 stycznia 2018 r. obwarowane administracyjnymi karami pieniężnymi.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 22 czerwca 2017 r. o zmianie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 164/2017, poz. 1595).

USTAWA z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 203/2014, poz. 1446, z późn. zm).

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2134, z późn. zm).

USTAWA z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2147, z późn. zm).

Utworzenie Krajowego Zasobu Nieruchomości.

Od 11 września 2017 r. obowiązuje zupełnie nowa ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości.

Ustawa określa:

zasady utworzenia i funkcjonowania Krajowego Zasobu Nieruchomości,
zasady kwalifikowania i przekazywania nieruchomości, w tym nieruchomości budynkowych i lokalowych, do Krajowego Zasobu Nieruchomości, które:

stanowią przedmiot własności Skarbu Państwa, w tym zarządzanych przez Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, zwane dalej „Lasami Państwowymi”, oraz powierzonych Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa, a także powierzonych Agencji Mienia Wojskowego, i które nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste,
są przedmiotem użytkowania wieczystego Skarbu Państwa

którymi gospodarują właściwe organy,

zasady gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład Krajowego Zasobu Nieruchomości,
zasady gospodarowania mieszkaniami na wynajem.

Celem ustawy jest wprowadzenie rozwiązań służących zwiększeniu podaży mieszkań na wynajem (w tym z opcją uzyskiwania własności przez najemcę – najem z opcją), o umiarkowanych czynszach, poprzez wykorzystanie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa.

Na mocy ustawy powoływany jest Krajowy Zasób Nieruchomości, zwany dalej „KZN”, który będzie gospodarował zasobem nieruchomości Skarbu Państwa w celu wspierania budownictwa mieszkaniowego.

Zasób będzie pełnił funkcję banku ziemi, czyli zacznie gromadzić nieruchomości należące do państwa i zarządzać nimi tak, aby zwiększyć podaż nieruchomości pod budownictwo mieszkaniowe, położonych zarówno w dużych miastach, jak i mniejszych miejscowościach.

KZN będzie zarządzał nieruchomościami Skarbu Państwa i tworzył stabilne warunki finansowania rozwiązań przyjętych w ramach Narodowego Programu Mieszkaniowego. Ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości ma przyczynić się do zwiększenia podaży nieruchomości dostępnych pod budownictwo mieszkaniowe.

Wprowadzone zostały również regulacje mające równoważyć interesy inwestorów (operatorów mieszkaniowych). Będą oni ponosić mniejsze koszty uzyskania nieruchomości w związku z jej oddaniem w użytkowanie wieczyste, część powierzchni będą mogły stanowić lokale usługowe (20%) oraz mieszkania o charakterze deweloperskim (30%), a przy określaniu wysokości czynszu uwzględniany będzie również racjonalny zysk inwestora.

Ustawa przewiduje środki prawne służące kontroli wykorzystania nieruchomości przez inwestora oraz kontrolę nad wysokością czynszu normowanego. Za naruszenie przez operatora mieszkaniowego obowiązków wynikających z ustawy Prezes KZN, w drodze decyzji, od której służy odwołanie do właściwego ministra, nakłada administracyjne kary pieniężne.

W ustawie określono zasady najmu i ustalania czynszu normowanego w mieszkaniach na wynajem. Regulacjami służącymi ochronie najemcy są, poza określeniem zasad ustalania czynszu, opłat eksploatacyjnych, raty i ceny 1 m², obowiązek oferowania umowy najmu, jako umowy z opcją (najemca może zdecydować się na sam najem), możliwość przekształcenia najmu bez opcji w najem z opcją, ograniczone możliwości wypowiedzenia najmu (tylko w sytuacji zalegania z czynszem lub wykraczania przeciwko porządkowi domowemu).

Pierwszeństwo zawarcia najmu będą miały osoby spełniające kryteria określone w ustawie (m.in. niższe dochody, posiadanie dzieci, brak prawa własności do lokalu przez członka rodziny, zmiana miejsca pracy lub nauki, status repatrianta, ukończenie 65 roku życia).

Najemca nie będzie mógł podnajmować mieszkania, chyba że podnajem będzie dotyczył osoby, wobec której najemca ma obowiązek alimentacyjny.

Ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości wprowadza zmiany o charakterze dostosowującym w szeregu ustaw.

Ponadto zmienia ustawę o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, ograniczając zakres najmu okazjonalnego do najmu przez osoby nieprowadzące działalności gospodarczej w zakresie wynajmowania lokali (najem maksymalnie na 10 lat).

Dodana regulacja dotycząca najmu instytucjonalnego obejmować będzie lokale wynajmowane przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą (możliwe będzie zawieranie umów na okres dłuższy niż 10 lat).

Jednocześnie wprowadzono przepis stanowiący, iż do umowy najmu instytucjonalnego załącza się oświadczenie najemcy, w formie aktu notarialnego, zgodnie z którym w przypadku opróżnienia lokalu nie przysługuje prawo do lokalu zastępczego albo pomieszczenia tymczasowego.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 20 lipca 2017 r. o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. Nr 156/2017, poz. 1529).

USTAWA z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej "Poczta Polska" (Dz. U. Nr 64/2017, poz. 680).

USTAWA z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (Dz. U. Nr 225/2015, poz. 1892).

USTAWA z dnia 30 października 2002 r. o podatku leśnym (Dz. U. Nr 55/2016, poz. 374, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. Nr 85/2016, poz. 617, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. Nr 100/2016, poz. 716, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U. Nr 188/2016, poz. 1537, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 195/2016, poz. 1610, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. Nr 221/2016, poz. 1827, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 226/2016, poz. 1870, z późn. zm.).

Niektóre definicje ustawy:

Inwestycja mieszkaniowa – przedsięwzięcie, w wyniku którego powstanie budynek mieszkalny, w którym zostanie wyodrębnione przynajmniej jedno mieszkanie.

Mieszkanie – samodzielny lokal mieszkalny w rozumieniu ustawy o własności lokali, znajdujący się w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, albo budynek mieszkalny jednorodzinny w rozumieniu ustawy – Prawo budowlane, w którym wydzielono wyłącznie lokale mieszkalne.

Mieszkanie na wynajem – mieszkanie zlokalizowane w inwestycji mieszkaniowej zrealizowanej na nieruchomości oddanej w użytkowanie wieczyste lub sprzedanej w trybie określonym w przepisie art. 53 ust. 1 lub 2, przeznaczonym na wynajem o czynszu normowanym.

Najem z opcją – umowa najmu o czynszu normowanym związaną z prawem najemcy do nabycia prawa własności mieszkania.

Najem bez opcji – umowa najmu o czynszu normowanym niezwiązaną z prawem najemcy do nabycia prawa własności mieszkania.

Najem bez bliższego określenia – zarówno umowę najmu z opcją, jak i umowę najmu bez opcji.

Najemca z opcją – osoba, która zawarła umowę najmu z opcją.

Najemca bez opcji – osoba, która zawarła umowę najmu bez opcji.

Najemca bez bliższego określenia – zarówno najemcę z opcją, jak i najemcę bez opcji.

Realizacja uzbrojenia technicznego – budowę, przebudowę, rozbiórkę lub remont:

a) sieci uzbrojenia terenu, w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne, w tym przyłączy,
b) dróg i zjazdów w celu zapewnienia dostępu do drogi publicznej.

Jednolity tekst ustawy - Kodeks postępowania cywilnego.

Od 11 września 2017 r. wchodzi w życie jednolity tekst ustawy - Kodeks postępowania cywilnego.

Kodeks postępowania cywilnego normuje postępowanie sądowe w sprawach ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego Kodeksu stosuje się z mocy ustaw szczególnych (sprawy cywilne).

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 31 października 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 220/2017, poz. 1822).

USTAWA z dnia 10 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 173/2015, poz. 1311, z późn. zm.).

WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 22 września 2015 r. sygn. akt SK 21/14 (Dz. U. Nr 192/2015, poz. 1527).

USTAWA z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 203/2015, poz. 1634).

USTAWA z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. Nr 220/2016, poz. 1823).

USTAWA z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (Dz. U. Nr 255/2016, poz. 1860).

USTAWA z dnia 16 listopada 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U. Nr 236/2016, poz. 1948).

USTAWA z dnia 16 listopada 2016 r. o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 251/2016, poz. 2138).

WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 25 października 2016 r. sygn. akt SK 71/13 (Dz. U. Nr 254/2016, poz. 2199).

USTAWA z dnia 15 grudnia 2016 r. o Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 255/2016, poz. 2261).

USTAWA z dnia 16 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. Nr 255/2016, poz. 2260).

Nieruchomości przekazywane Krajowemu Zasobowi Nieruchomości.

Od 22 września 2017 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze do ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości w sprawie wykazu nieruchomości przekazywanego Krajowemu Zasobowi Nieruchomości.

Rozporządzenie określa wzór wykazu nieruchomości, sposób jego prowadzenia oraz przekazywania KZN przez właściwe organy.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I BUDOWNICTWA z dnia 15 września 2017 r. w sprawie wykazu nieruchomości przekaz

Śląskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych w Katowicach

Nowe przepisy prawne w III kwartale 2017 roku