Śląskie Stowarzyszenie Rzeczoznawców Majątkowych w Katowicach

Autor: Krzysztof Rożko Tagi: Prawo,

W artykule wykorzystano omówienia ustaw przedstawione na stronach internetowych Prezydenta RP oraz omówienia wyroków Trybunału Konstytucyjnego przedstawione na stronach internetowych Trybunału Konstytucyjnego, a także materiały informacyjne znalezione na stronach Ministerstwa Infrastruktury i Budownictwa.

Likwidacja nadmiernych ograniczeń w procesie prowadzenia prac geodezyjnych i kartograficznych.

Od 31 kwietnia 2020 r. obowiązuje nowelizacja ustawy - Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Uchwalona ustawa ma na celu likwidację nadmiernych ograniczeń, w tym również biurokratycznych, występujących w procesie prowadzenia prac geodezyjnych i kartograficznych związanych, m.in. ze zgłaszaniem prac geodezyjnych i kartograficznych, udostępnianiem materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, opłatami za przedmiotowe udostępnianie, przekazywaniem wyników prac geodezyjnych i kartograficznych oraz ich weryfikacją. Dodatkowo ustawa przewiduje zmiany w procedurze uzyskiwania uprawnień zawodowych w dziedzinie geodezji i kartografii.

Ustawa wprowadza regulacje przyspieszające proces inwestycyjny przez  ustanowienie podstaw prawnych umożliwiających powszechne udostępnianie dokumentów planistycznych z wykorzystaniem technik geoinformacyjnych.

Ustawa przewiduje ponadto zmniejszenie opłat za zbiory danych i materiały pochodzące z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego oraz ograniczenie formalności związanych z pracami geodezyjnymi

W art. 2 pkt 7a i 7b ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne zaproponowano wprowadzenie definicji „mapy do celów projektowych” oraz definicji „geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektów budowlanych”.

Zmiany w art. 4 ust. 1a pkt 12 i ust. 1b–1e, art. 5 ust. 1 i 2, art. 7a ust. 1 pkt 13, art. 7d pkt 1 lit. b, art. 12a ust. 1 pkt 1, art. 19 ust. 1 pkt 6–11 i ust. 1a, art. 27 ust. 5, art. 47b ust. 5 oraz art. 53b ust. 2 Prawa geodezyjnego i kartograficznego zmierzają do wprowadzenia obowiązku prowadzenia baz danych obiektów topograficznych o szczegółowości zapewniającej tworzenie standardowych opracowań kartograficznych w skalach 1:500– 1:5000 dla obszaru całego kraju.

Zmiany w art. 11 ust. 2 i 3 oraz art. 12 ust. 2 pkt 1 lit. b Prawa geodezyjnego i kartograficznego zmierzają do wprowadzenia obowiązku ustanowienia kierownika prac geodezyjnych, legitymującego się uprawnieniami zawodowymi w dziedzinie geodezji i kartografii w przypadku wykonywania każdej z prac geodezyjnych.

W art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. d, art. 12c ust. 1 pkt 3 i ust. 2 Prawa geodezyjnego i kartograficznego zakłada się zwolnienie prac polegających na tyczeniu (budynków oraz sieci uzbrojenia terenu) z obowiązku dokonania zgłoszenia ich wykonywania do starosty oraz z konieczności przekazywania wyników tych prac do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego.

Zmieniony art. 12 ust. 1a Prawa geodezyjnego i kartograficznego zakłada dopuszczenie możliwości rozpoczęcia wykonywania prac geodezyjnych przed dokonaniem zgłoszenia zamiaru ich wykonywania do starosty.

Na podstawie art. 12 ust. 3 Prawa geodezyjnego i kartograficznego, Organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej, który otrzymał zgłoszenie prac geodezyjnych, udostępni kopie zbiorów danych lub innych materiałów państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, dotyczących danego zgłoszenia prac niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia otrzymania opłaty za udostępnienie materiałów z państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego. Termin ten znajdzie zastosowanie również do udostępnienia materiałów zasobu w związku z uzupełnieniem zgłoszenia prac.

Na pisemne wystąpienie wykonawcy prac geodezyjnych złożone w trakcie wykonywania zgłoszonych prac, organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej udostępni wskazane w tym wystąpieniu dodatkowe materiały zasobu niezbędne lub przydatne do wykonania tych prac.

W art. 12b ust. 1–1b Prawa geodezyjnego i kartograficznego zaproponowano, aby w ramach procedury weryfikacji wyników prac geodezyjnych sprawdzana była również spójność zbiorów danych przekazanych przez wykonawcę prac z prowadzonymi przez organ Służby Geodezyjnej i Kartograficznej bazami danych. Określono ponadto maksymalny termin na weryfikację wyników prac geodezyjnych przez organy administracji geodezyjnej szczebla powiatowego. Termin ten będzie uzależniony od obszaru objętego zgłoszeniem prac (od 7 do 20 dni roboczych).

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 16 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 91/2020, poz. 782).

USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 35/2020, poz. 276).

Jednolity tekst ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Od 7 kwietnia 2020 r. obowiązuje jednolity tekstu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego.

Ustawa reguluje zasady i formy ochrony praw lokatorów oraz zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 72/2020, poz. 611).

Niektóre definicje ustawy:

Lokator - należy przez to rozumieć najemcę lokalu lub osobę używającą lokal na podstawie innego tytułu prawnego niż prawo własności.

Właściciel - należy przez to rozumieć wynajmującego lub inną osobę, z którą wiąże lokatora stosunek prawny uprawniający go do używania lokalu.

Współlokator - należy przez to rozumieć lokatora, któremu przysługuje tytuł prawny do używania lokalu wspólnie z innym lokatorem.

Lokal - należy przez to rozumieć lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, a także lokal będący pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki; nie jest w rozumieniu ustawy lokalem pomieszczenie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób, w szczególności znajdujące się w budynkach internatów, burs, pensjonatów, hoteli, domów wypoczynkowych lub w innych budynkach służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych.

Pomieszczenie tymczasowe - należy przez to rozumieć pomieszczenie nadające się do zamieszkania, posiadające dostęp do źródła zaopatrzenia w wodę i do ustępu, chociażby te urządzenia znajdowały się poza budynkiem, oświetlenie naturalne i elektryczne, możliwość ogrzewania, niezawilgocone przegrody budowlane oraz zapewniające możliwość zainstalowania urządzenia do gotowania posiłków, zapewniające co najmniej 5 m² powierzchni mieszkalnej na jedną osobę i w miarę możności znajdujące się w tej samej lub pobliskiej miejscowości, w której dotychczas zamieszkiwały osoby przekwaterowywane.

Lokal zamienny - należy przez to rozumieć lokal znajdujący się w tej samej miejscowości, w której jest położony lokal dotychczasowy, wyposażony w co najmniej takie urządzenia techniczne, w jakie był wyposażony lokal używany dotychczas, o powierzchni pokoi takiej jak w lokalu dotychczas używanym; warunek ten uznaje się za spełniony, jeżeli na członka gospodarstwa domowego przypada 10 m2 powierzchni łącznej pokoi, a w wypadku gospodarstwa jednoosobowego - 20 m2 tej powierzchni.

Powierzchnia użytkowa lokalu - należy przez to rozumieć powierzchnię wszystkich pomieszczeń znajdujących się w lokalu, a w szczególności pokoi, kuchni, spiżarni, przedpokoi, alków, holi, korytarzy, łazienek oraz innych pomieszczeń służących mieszkalnym i gospodarczym potrzebom lokatora, bez względu na ich przeznaczenie i sposób używania; za powierzchnię użytkową lokalu nie uważa się powierzchni balkonów, tarasów i loggii, antresoli, szaf i schowków w ścianach, pralni, suszarni, wózkowni, strychów, piwnic i komórek przeznaczonych do przechowywania opału.

Publiczny zasób mieszkaniowy - należy przez to rozumieć lokale wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz lokale stanowiące własność innych jednostek samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa.

Szczegółowy tryb przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Od 18 kwietnia 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa

Nowelizacja rozporządzenia wprowadza zmiany w sposobie prowadzenia przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, z których najważniejszą jest możliwość prowadzenia przetargów on-line.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 79/2020, poz. 682)

USTAWA z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 50/2020, poz. 396, z późn. zm.)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 14 stycznia 2009 r. w sprawie szczegółowego trybu przeprowadzania przetargów na dzierżawę nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 182/2013, poz. 1142)

Szczegółowy tryb sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa.

Od 18 kwietnia 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków obniżenia ceny sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz stawek szacunkowych gruntów

Nowelizacja rozporządzenia wprowadza zmiany w sposobie sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, z których najważniejszą jest możliwość prowadzenia sprzedażu on-line.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 15 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków obniżenia ceny sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz stawek szacunkowych gruntów (Dz. U. Nr 79/2020, poz. 683)

USTAWA z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (Dz. U. Nr 50/2020, poz. 396, z późn. zm.)

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 30 kwietnia 2012 r. w sprawie szczegółowego trybu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa i ich części składowych, warunków obniżenia ceny sprzedaży nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków oraz stawek szacunkowych gruntów (Dz. U. Nr 94/2012, poz. 540, z późn zm.)

Zakres informacji gromadzonych w bazach danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu.

Od 24 kwietnia 2020 r. wchodzi w życie rozporządzenie wykonawcze do ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne w sprawie baz danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu.

Rozporządzenie określa:

• zakres informacji gromadzonych w bazach danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu;
• organizację baz danych,
• tryb i standardy techniczne tworzenia, aktualizacji i udostępniania baz danych, o których mowa w pkt 1.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU z dnia 23 marca 2020 r. w sprawie baz danych dotyczących zobrazowań lotniczych i satelitarnych oraz ortofotomapy i numerycznego modelu terenu (Dz. U. Nr 74/2020, poz. 632).

Na podstawie art. 19 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2020 r. poz. 276 i 284) zarządza się, co następuje:

USTAWA z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 35/2020, poz. 276, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Od 27 kwietnia 2020 r. obowiązuje jednolity tekstu ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cywilnych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, zasady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i odraczania terminu zapłaty należności sądowych.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 16 kwietnia 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 88/2020, poz. 755).

Jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu.

Od 28 kwietnia 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu.

Ustawa określa szczególne zasady:

• odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku powodzi, wiatru, osunięcia ziemi lub działania innego żywiołu,
• zagospodarowania terenów oraz zasady i tryb nabywania nieruchomości w celu realizacji miejscowych planów odbudowy, w związku z osunięciem ziemi

- na obszarze i w okresie określonych w drodze rozporządzenia Rady Ministrów.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 89/2020, poz. 764).

Niektóre definicje ustawy:

Odbudowa - należy przez to rozumieć odtworzenie obiektu budowlanego w całości lub w części:

    -       o wymiarach obiektu zniszczonego lub uszkodzonego - w dotychczasowym miejscu,

    -       o wymiarach obiektu zniszczonego lub uszkodzonego albo o innych wymiarach - na terenie tej samej gminy w innym miejscu wskazanym w miejscowym planie odbudowy, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu

- przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Obiekt liniowy - należy przez to rozumieć linie kolejowe, w rozumieniu art. 4 pkt 2 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o transporcie kolejowym, a także drogi wraz z budynkami, budowlami i urządzeniami przeznaczonymi do prowadzenia ruchu drogowego oraz sieci uzbrojenia terenu, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Jednolity tekst ustawy o rewitalizacji.

Od 5 maja 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o rewitalizacji.

Ustawa określa zasady oraz tryb przygotowania, prowadzenia i oceny rewitalizacji.

Rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowane działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o rewitalizacji (Dz. U. Nr 95/2020, poz. 802).

Jednolity tekst ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Od 7 maja 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

Ustawa określa szczególne zasady:

Ustawa określa zasady opodatkowania następujących czynności cywilnoprawnych:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 4 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 97/2020, poz. 815).

Szczegółowy tryb i sposób doręczania pism sądowych przeznaczonych dla stron, ich pełnomocników oraz świadków, biegłych i innych osób biorących udział w postępowaniu cywilnym.

Od 7 maja 2020 r. obowiązuje rozporządzenie wykonawcze do Kodeksu postępowania cywilnego w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym.

Rozporządzenie określa szczegółowy tryb i sposób doręczania pism sądowych przeznaczonych dla stron, ich pełnomocników oraz świadków, biegłych i innych osób biorących udział w postępowaniu cywilnym przez:

• operatora pocztowego w rozumieniu ustawy – Prawo pocztowe,
• osoby zatrudnione w Sądzie,
• sądową służbę doręczeniową.

Przepisy rozporządzenia dotyczące sądu wysyłającego stosuje się odpowiednio do komornika.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 6 maja 2020 r. w sprawie szczegółowego trybu i sposobu doręczania pism sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 97/2020, poz. 819).

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 150/2019, poz. 1460, z późn. zm.).

Zmiany we wnioskach o finansowe wsparcie tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń.

Od 14 maja 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia wykonawczego do ustawy o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń. Wprowadza ona szereg drobnych zmian we wnioskach o finansowe wsparcie tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU z dnia 23 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń (Dz. U. Nr 90/2020, poz. 777).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INWESTYCJI I ROZWOJU z dnia 27 kwietnia 2018 r. w sprawie finansowego wsparcia na tworzenie lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń (Dz. U. Nr 84/2018, poz. 823).

USTAWA z dnia 8 grudnia 2006 r. o finansowym wsparciu tworzenia lokali mieszkalnych na wynajem, mieszkań chronionych, noclegowni, schronisk dla bezdomnych, ogrzewalni i tymczasowych pomieszczeń (Dz. U. Nr 60/2020, poz. 508).

Algorytm oceny opłacalności przedsięwzięcia termo modernizacyjnego.

Od 19 maja 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termo modernizacyjnego.

Nowela zmienia druki dokumentacji wyboru optymalnego wariantu przedsięwzięcia termomodernizacyjnego budynku oraz karty audytu energetycznego budynku.

Podstawa prawna:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROZWOJU z dnia 29 kwietnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termo modernizacyjnego (Dz. U. Nr 106/2020, poz. 879).

USTAWA z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. Nr 4/2020, poz. 22, z późn. zm.).

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 17 marca 2009 r. w sprawie szczegółowego zakresu i form audytu energetycznego oraz części audytu remontowego, wzorów kart audytów, a także algorytmu oceny opłacalności przedsięwzięcia termomodernizacyjnego  (Dz. U. Nr 43/2009, poz. 346, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.

Od 3 czerwca 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.

Ustawa określa warunki i tryb lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowych oraz warunki lokalizacji elektrowni wiatrowych w sąsiedztwie istniejącej albo planowanej zabudowy mieszkaniowej.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. Nr 119/2020, poz. 981).

Niektóre definicje ustawy:

Elektrownia wiatrowa – instalacja odnawialnego źródła energii, składającą się z części budowlanej stanowiącej budowlę w rozumieniu prawa budowlanego oraz urządzeń technicznych, w tym elementów technicznych, w której energia elektryczna jest wytwarzana z energii wiatru, o mocy większej niż moc mikroinstalacji w rozumieniu art. 2 pkt 19 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

Jednolity tekst rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym.

Od 3 czerwca 2020 r. obowiązuje jednolity tekst rozporządzenia wykonawczego Ministra Sprawiedliwości do ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym.

Rozporządzenie określa:

• stawki wynagrodzenia biegłych powołanych przez sąd za wykonaną pracę,
• taryfy zryczałtowane dla poszczególnych kategorii biegłych ze względu na dziedzinę, w której są oni specjalistami,
• sposób dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MINISTRA SPRAWIEDLIWOŚCI z dnia 22 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie określenia stawek wynagrodzenia biegłych, taryf zryczałtowanych oraz sposobu dokumentowania wydatków niezbędnych dla wydania opinii w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 119/2020, poz. 989).

USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 88/2020, poz. 755, z późn. zm.).

Jednolity tekst ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Od 10 czerwca 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Ustawa określa:

• zasady i tryb zawierania umów o kredyt hipoteczny,
• prawa i obowiązki kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego i agenta w zakresie informacji udzielanych przed zawarciem umowy o kredyt hipoteczny oraz prawa i obowiązki konsumenta, kredytodawcy, pośrednika kredytu hipotecznego i agenta w związku z zawartą umową o kredyt hipoteczny,
• skutki uchybienia przez kredytodawcę, pośrednika kredytu hipotecznego i agenta obowiązkom,
• zasady i tryb sprawowania nadzoru nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.

Ustawy nie stosuje się do:

• umowy o kredyt hipoteczny udzielany przez pracodawcę pracownikom w ramach jego działalności dodatkowej, o ile kredyt jest nieoprocentowany lub oprocentowany według rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania niższej od powszechnie stosowanej na rynku i nie jest oferowany ogółowi społeczeństwa,
• umowy o kredyt hipoteczny, w przypadku której kredyt jest udzielany bez oprocentowania i opłat, z wyjątkiem opłat przeznaczonych na pokrycie kosztów bezpośrednio związanych z zabezpieczeniem kredytu,
• umowy o kredyt hipoteczny w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym, który musi być spłacony w terminie miesiąca,
• umowy o kredyt hipoteczny będącej wynikiem ugody sądowej oraz ugody będącej wynikiem postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, o którym mowa w ustawie o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich,
• umowy o kredyt hipoteczny dotyczącej odroczonej spłaty - bez żadnych opłat - istniejącego zadłużenia, z wyjątkiem umowy o kredyt hipoteczny, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu hipotecznego lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu hipotecznego zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną,
• umowy o odwrócony kredyt hipoteczny w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy o odwróconym kredycie hipotecznym,
• umowy o kredyt niezabezpieczony hipoteką przeznaczony na remont nieruchomości mieszkalnej.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 22 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami (Dz. U. Nr 124/2020, poz. 1027).

Niektóre definicje ustawy:

Umowę o kredyt hipoteczny - umowa, w ramach której kredytodawca udziela konsumentowi kredytu lub daje mu przyrzeczenie udzielenia kredytu zabezpieczonego hipoteką lub innym prawem związanym z nieruchomością mieszkalną lub przeznaczonego na sfinansowanie niezwiązanego z działalnością gospodarczą lub prowadzeniem gospodarstwa rolnego nabycia lub utrzymania:

    1)    prawa własności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, a także ich budowy lub przebudowy w rozumieniu art. 3 pkt 6 i 7a ustawy - Prawo budowlane,

    2)    spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu,

    3)    prawa własności nieruchomości gruntowej lub jej części,

    4)    udziału we współwłasności budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w nieruchomości gruntowej.

Utrata członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej niezgodna z Konstytucją.

Od 18 czerwca 2020 r. obowiązuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie wniosku Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczącego utraty członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej. Dotyczy on zgodności art. 4 ustawy o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy - Prawo spółdzielcze z art. 58 ust. 1 w zw. z art. 2 Konstytucji RP.

Rzecznik Praw Obywatelskich wskazał, że wprowadzone kwestionowaną ustawą zmiany miały na celu przede wszystkim dostosowanie przepisów ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o spółdzielniach mieszkaniowych do wyroków Trybunału Konstytucyjnego o sygn. P 17/10, K 36/12 oraz K 60/13.

W art. 4 kwestionowanej ustawy zawarto przepis przejściowy, zgodnie z którym członek spółdzielni, któremu w dniu wejścia w życie tej ustawy nie przysługiwało spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu albo prawo odrębnej własności lokalu oraz któremu nie przysługiwało roszczenie o ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu lub roszczenie o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tracił z tym dniem członkostwo w spółdzielni.

Wnioskodawca wskazuje, że zaskarżona norma uzasadniona jest potrzebą ochrony praw majątkowych osób, które posiadają tytuły prawne (bądź ekspektatywy praw) do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych. Pozbawienie członkostwa osób, które nie są związane takim węzłem prawnym ze spółdzielnią, ma chronić tę pierwszą kategorię osób przed ingerencją w kwestie zarządu nieruchomościami spółdzielczymi. Rozwiązanie takie - w ocenie Rzecznika - nie wydaje się niezbędne dla ochrony praw majątkowych członków spółdzielni, którym służą określone tytuły prawne do lokali. Obowiązujące przepisy przewidują bowiem środki prawne, których celem jest ochrona praw „mniejszości” w ramach spółdzielni oraz możliwość poddania kontroli sądowej każdej uchwały walnego zgromadzenia spółdzielni poprzez jej zaskarżenie do sądu, a także w zasadzie każdej uchwały rady nadzorczej spółdzielni. Ingerencja w sferę praw nabytych poprzez pozbawienie członkostwa wszystkich osób, które w dacie wejścia w życie kwestionowanej ustawy nie posiadały tytułów prawnych do lokali, nie była więc w ocenie Rzecznika konieczna i nieodzowna z punktu widzenia ochrony praw majątkowych osób posiadających tytuły prawne do lokali w spółdzielniach mieszkaniowych.

Wnioskodawca stwierdził, że kwestionowany przepis w nieadekwatny sposób realizuje intencje wynikające z wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie o sygn. K 60/13, prowadząc w istocie do ich wypaczenia. W przepisie tym nie uwzględniono mnogości stanów faktycznych, które wiązały się z posiadaniem członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej. Jednakowo potraktowane zostały osoby, których prawa można uznać za słusznie nabyte, jak i te, których członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej faktycznie nie ma żadnego uzasadnienia.

Rzecznik Praw Obywatelskich podkreślił, że kwestionowany przepis reguluje sytuację osób, które członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej nabyły w oparciu o różne podstawy prawne, w różnym czasie oraz w różnych realiach gospodarczych i społecznych. W momencie nabycia członkostwa przez wszystkie te osoby istniały zarówno podstawy prawne, jak i racjonalne powody, dla których zostało ono przyznane. Dlatego ingerencja ustawodawcy w konstytucyjnie chronioną wolność zrzeszania się, polegająca na pozbawieniu z mocy prawa pewnej grupy podmiotów członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej z dniem wejścia w życie kwestionowanej ustawy, narusza w ocenie Rzecznika zasadę ochrony praw nabytych.

Kwestionowany przepis, zdaniem Rzecznika, naruszał również zasadę zaufania jednostki do państwa i stanowionego przez nie prawa. Regulacja ta wprowadzona została do rządowego projektu ustawy poprawką Senatu, w przeddzień jej uchwalenia przez Sejm. Stanowiła zatem całkowite zaskoczenie, ponieważ diametralnie zmieniła dotychczasowe brzmienie projektowanej normy, która była przedmiotem uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji publicznych na etapie rządowego procesu legislacyjnego. Treść uchwalonego przepisu była niespodzianką dla jednostek, które nie mogły w żaden sposób przewidzieć wcześniej wprowadzenia takiego rozwiązania.

Tak radykalne rozwiązanie, całkowicie odmienne od poprzednio obowiązujących, zadziałało natychmiast, nie dając dotkniętym nim jednostkom oraz spółdzielniom mieszkaniowym czasu na przygotowanie się do negatywnych skutków, jakie za sobą pociągnęło. Przy czym skutki te, przynajmniej w części, wydają się być zupełnie przypadkowe, nieobjęte zamiarem ustawodawcy i również przez niego nieprzewidziane i nieprzeanalizowane. Taki brak racjonalności w działaniu ustawodawcy również podważa zdaniem Rzecznika zaufanie obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.

Po rozpoznaniu sprawy Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 4 ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze jest niezgodny z art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Przepis ten traci moc obowiązującą po upływie 12 (dwunastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Trybunał Konstytucyjny – rozważając skutki wcześniejszego wyroku o sygn. K 60/13 – wskazał, że jego odczytanie na tle obowiązującego wówczas stanu prawnego i w świetle wcześniejszego orzecznictwa, dopuszczających istnienie członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej bez występowania więzi między członkostwem a określonym prawem do lokalu pozostającego w zasobach spółdzielni mieszkaniowej, powinno skłaniać do daleko idącej ostrożności w formułowaniu wniosków o zakresie czasowym zastosowania „nowego stanu prawnego” ukształtowanego tym wyrokiem. W szczególności trzeba uwzględnić – czego TK nie mógł w sprawie o sygn. K 60/13 przewidzieć – że w ustawie zmieniającej z 2017 r.  ustawodawca zmienił konstrukcję członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej.

W sprawie o sygn. K 60/13 Trybunał – działając za pomocą środków właściwych dla kontroli konstytucyjności prawa – orzekł o zakresowej niezgodności z Konstytucją podstawowego przepisu stanowiącego, kto może być członkiem spółdzielni mieszkaniowej. To przede wszystkim do ustawodawcy należało wykonanie tego wyroku, także w płaszczyźnie przejściowej. Ustawodawca uczynił to w art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r., przy czym zastosował jedną z najbardziej radykalnych reguł przejściowych, wygaszając wiele z dotychczas istniejących stosunków członkowskich.

Trybunał Konstytucyjny wskazał, że art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. cechuje niespójność wielopłaszczyznowa, która uwydatnia nieprzystawalność wybranej przez ustawodawcę reguły przejściowej do wielu sytuacji prawnych ukształtowanych na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów. Zamiast doprowadzić do uporządkowania stanu prawnego z uwzględnieniem wniosków płynących z wcześniejszego orzecznictwa TK, w tym przede wszystkim z wyroku o sygn. K 60/13, ustawodawca ustanowił regulację niejasną i w istocie niedookreśloną, co potwierdziła kształtująca się po wejściu w życie ustawy zmieniającej z 2017 r. praktyka. W ocenie Trybunału, art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. nie realizuje ratio deklarowanej przez ustawodawcę. Dokonując doniosłych zmian w zakresie nabycia i utraty członkostwa, niedostatecznie rozważono konieczność zabezpieczenia mających swe uzasadnienie konstytucyjne stosunków prawnych „w toku” w spółdzielniach mieszkaniowych działających na podstawie dotychczasowego reżimu prawnego.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że regulacja wyrażona w art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r.  nie doprowadziła do rozwiązania problemów, na które wskazywał i które brał pod uwagę Trybunał w wyroku o sygn. K 60/13, a co więcej – wykreowała nowe. Ustawodawca wybrał przy tym najdalej idący środek – pozbawienie ex lege praw korporacyjnych szerokiej grupy osób, wyodrębnionej na podstawie kryteriów niekonsekwentnych z punktu widzenia deklarowanej ratio, lecz także z punktu widzenia podstawowego celu spółdzielni mieszkaniowych, jakim jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych członków i ich rodzin. Trybunał, biorąc pod uwagę swe wcześniejsze orzecznictwo dotyczące regulacji z dziedziny spółdzielczości mieszkaniowej, a także liczne nowelizacje w tym obszarze, oparte często na niespójnych założeniach co do kształtu spółdzielczości mieszkaniowej, nie miał podstaw, by uznać, iż członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej było prawem nabytym „niesłusznie” lub „niegodziwie”.

Trybunał Konstytucyjny zaznaczył, że ustawodawca powinien był wnikliwiej rozważyć, jak pogodzić uzasadnioną skądinąd potrzebę zapobiegania niebezpieczeństwu polegającemu na tym, że osoby, które nie są zainteresowane zaspokajaniem własnych potrzeb mieszkaniowych lub innych potrzeb lokalowych, mają realny wpływ na zarządzanie spółdzielnią, a koniecznością zachowania ujętego w art. 1 ust. 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych celu przesądzającego o istocie spółdzielczości.

Rzecznik Praw Obywatelskich zakwestionował art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. w całości, podczas gdy Sejm i Prokurator Generalny zajęli stanowisko, że przepis ten jest niekonstytucyjny tylko w zakresie obejmującym: osoby, którym przysługuje ekspektatywa spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz członków tzw. spółdzielni popegeerowskich. Trybunał stwierdził, że w art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. ustawodawca zastosował regułę przejściową, która wobec wielu sytuacji prawnych, w jakich znajdują się dotychczasowi członkowie spółdzielni mieszkaniowej legitymujący się interesem wynikającym z podstawowego celu jej funkcjonowania, jest niezgodna z art. 58 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 w związku z art. 2 Konstytucji.

Zdaniem Trybunału Konstytucyjnego, przyjęta w zaskarżonym przepisie konstrukcja przejściowa odniesiona do źle wyznaczonej grupy adresatów spowodowała, że wiele osób mogło zostać pozbawionych członkostwa w spółdzielni mieszkaniowej, mimo iż legitymowały (lub nadal legitymują) się interesem polegającym na zaspokojeniu ich potrzeb mieszkaniowych lub związanym z korzystaniem z lokalu spółdzielczego o innym przeznaczeniu. Trybunał w toku postępowania – na podstawie uzyskanych informacji, w szczególności od Krajowej Rady Spółdzielczej oraz Ministerstwa Rozwoju – wyjaśnił, że mimo językowej jednoznaczności art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r., jego stosowanie w praktyce wywołało liczne kontrowersje, skutkując zróżnicowaniem sytuacji prawnej wielu grup osób.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że niezwłoczna derogacja art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. mogłoby pociągnąć za sobą dalsze niepożądane skutki w działalności spółdzielni mieszkaniowych, w tym przede wszystkim w sferze stosunków korporacyjnych. Dlatego Trybunał zdecydował − na podstawie art. 190 ust. 3 Konstytucji – że art. 4 ustawy zmieniającej z 2017 r. traci moc obowiązującą po upływie 12 (dwunastu) miesięcy od dnia ogłoszenia wyroku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej.

Trybunał Konstytucyjny podkreślił, że ustawodawca – we wskazanym w sentencji wyroku terminie – jest zobligowany doprowadzić regulacje przejściowe dotyczące członkostwa w spółdzielni, zwłaszcza wobec dokonanej zmiany jego modelu, do konstytucyjnego standardu wskazanego zarówno w orzeczeniu o sygn. K 60/13, jak i w niniejszym wyroku.

Podstawa prawna:

WYROK TRYBUNAŁU KONSTYTUCYJNEGO z dnia 10 czerwca 2020 r. sygn. akt K 3/19 (Dz. U. Nr 129/2020, poz. 1055).

USTAWA z dnia 20 lipca 2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze (Dz. U. Nr 164/2017, poz. 1596).

Jednolity tekst ustawy - Prawo geologiczne i górnicze.

Od 19 czerwca 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy - Prawo geologiczne i górnicze.

Ustawa określa zasady i warunki podejmowania, wykonywania oraz zakończenia działalności w zakresie:

• prac geologicznych,
• wydobywania kopalin ze złóż,
• podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji,
• podziemnego składowania odpadów,
• podziemnego składowania dwutlenku węgla w celu przeprowadzenia projektu demonstracyjnego wychwytu i składowania dwutlenku węgla.

Ustawa określa także:

• wymagania w zakresie ochrony złóż kopalin, wód podziemnych oraz innych elementów środowiska w związku z wykonywaniem działalności w zakresie ustawy,
• zasady wykonywania nadzoru i kontroli nad działalnością regulowaną ustawą.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 26 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 130/2020, poz. 1064).

Jednolity tekst ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości.

Od 25 czerwca 2020 r. obowiązuje jednolity tekst ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości.

Ustawa określa zasady:

• utworzenia i funkcjonowania Krajowego Zasobu Nieruchomości, będącego państwową osobą prawną,
• gospodarowania nieruchomościami wchodzącymi w skład Zasobu Nieruchomości,
• kwalifikowania i przekazywania nieruchomości do Zasobu, które stanowią przedmiot:
• własności Skarbu Państwa, w tym powierzonych Krajowemu Ośrodkowi Wsparcia Rolnictwa oraz Agencji Mienia Wojskowego i nie zostały oddane w użytkowanie wieczyste,
• użytkowania wieczystego Skarbu Państwa

którymi gospodarują właściwe organy,

• własności spółek Skarbu Państwa,
• własności Skarbu Państwa i są przedmiotem użytkowania wieczystego spółek Skarbu Państwa.

Podstawa prawna:

OBWIESZCZENIE MARSZAŁKA SEJMU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości (Dz. U. Nr 135/2020, poz. 1100).

Uproszczenie i usprawnienie procedur obowiązujących w egzekucji administracyjnej.

Od 30 lipca 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw.

Ustawa ma na celu uproszczenie i usprawnienie procedur obowiązujących w egzekucji administracyjnej.

Zmienione zostały zasady wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Zasadą będzie przekazywanie wniosków egzekucyjnych i tytułów wykonawczych w formie elektronicznej. Tytuły wykonawcze będą automatycznie rejestrowane w systemie obsługującym organ egzekucyjny. Wszczęcie egzekucji nastąpi również w momencie podpisania protokołu zajęcia ruchomości przez pracownika organu egzekucyjnego albo dokonania wpisu w księdze wieczystej o wszczęciu egzekucji z nieruchomości lub złożenia wniosku o wpis o wszczęciu egzekucji z nieruchomości do zbiorów dokumentów – jeśli podpisanie protokołu zajęcia ruchomości, wpis lub złożenie wniosku nastąpiło przed doręczeniem zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego.

Ustawa reguluje egzekucję z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka, gdy małżonek zobowiązanego odpowiada za zaległości podatkowe majątkiem wspólnym. Tytuł wykonawczy wystawiony na zobowiązanego stanowić będzie podstawę do prowadzenia egzekucji również z majątku wspólnego zobowiązanego i jego małżonka. Bezskuteczne w stosunku do składnika majątkowego, który wchodziłby w skład majątku wspólnego, będzie zawarcie umowy majątkowej małżeńskiej lub inne zdarzenie, które skutkuje ograniczeniem, zniesieniem, wyłączeniem lub ustaniem odpowiedzialności zobowiązanego za należności pieniężne wraz z odsetki będące przedmiotem postępowania egzekucyjnego.

Wprowadzono również zmiany w zasadach rozstrzygania zbiegów egzekucji, co do należności alimentacyjnych i należności celnych oraz w przepisach przewidujących uproszczenie procedury przekazywania dokumentów pomiędzy organami egzekucyjnymi. Nowe regulacje zwalniają organy egzekucyjne z obowiązku przekazywania odpisów tytułów wykonawczych i innych dokumentów organowi egzekucyjnemu przejmującemu łączne prowadzenie egzekucji. Zamiast tych dokumentów będzie przekazywany wyłącznie jeden dokument w postaci elektronicznej, zawierający niezbędne dane do prowadzenia egzekucji.

Zmodyfikowane zostały niektóre środki egzekucyjne. W zakresie egzekucji z ruchomości, wprowadzono nową formę sprzedaży ruchomości przez zobowiązanego pod nadzorem organu egzekucyjnego. W przypadku egzekucji z pieniędzy, która dotychczas odbywała się wyłącznie w formie gotówkowej - umożliwiono zarówno organom egzekucyjnym, jak i wierzycielom, w przypadku dobrowolnej spłaty przez zobowiązanego, regulowanie egzekwowanych należność bezgotówkowo, np. za pomocą terminali płatniczych. Wprowadzono elektronizację egzekucji z rachunków prowadzonych przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe oraz z praw z instrumentów finansowych zapisanych na rachunkach papierów wartościowych lub innych.

Zmienione zostały zasady licytacji elektronicznej. Organ egzekucyjny będzie mógł przeprowadzić licytację przy pomocy wybranego przez siebie systemu teleinformatycznego w oparciu o zasady określone w regulaminie podmiotu, do którego system ten należy.

O zamiarze sprzedaży zajętej ruchomości za pośrednictwem wybranego podmiotu, organ egzekucyjne będzie obowiązany powiadomić dłużnika. Licytację można rozpocząć nie wcześniej niż w terminie 3 dni, od dnia doręczenia zawiadomienia. Określony został również minimalny czas trwania licytacji, który będzie wynosił co najmniej 7 dni.

Ustawa modyfikuje również zasady dotyczące kolejności zaspokojenia należności celnych. Należności te będą zaspokajane przed kosztami egzekucyjnymi naliczonymi w egzekucji tych należności. Potrzeba zmiany w tym zakresie wynika z kwestionowania przez Komisję Europejską obowiązującego obecnie sytemu podziału kwoty uzyskanej z egzekucji, jako sprzecznego z przepisami unijnymi.

Nowelizacja wprowadza również nowe regulacje dotyczące zabezpieczeń dokonywanych na podstawie postanowień o zabezpieczeniu majątkowym wydanych w oparciu o przepisy Kodeksu postępowania karnego i Kodeksu karnego skarbowego.

Ustawodawca w przepisach przejściowych przyjął, iż do administracyjnych postępowań egzekucyjnych i postępowań zabezpieczających, będących w toku, zastosowanie będą miały przepisy dotychczas obowiązujące. Nowe przepisy będą natomiast stosowane we wszczętej - po wejściu w życie ustawy - egzekucji z pieniędzy, rachunku bankowego, wkładu oszczędnościowego, rachunku prowadzonego przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo–kredytową, wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku, praw z instrumentów finansowych czy też z ruchomości.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 11 września 2019 r. o zmianie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 210/2019, poz. 2070).

USTAWA z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych (Dz. U. Nr 81/2018, poz. 771, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. Nr 125/2018, poz. 1270, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 129/2018, poz. 1302, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. Nr 168/2018, poz. 1668, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. Nr 227/2018, poz. 1438, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. Nr 247/2018, poz. 2386, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 34/2019, poz. 300).

USTAWA z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. Nr 72/2019, poz. 676, z późn. zm.).

USTAWA z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 121/2019, poz. 1169).

USTAWA z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 148/2019, poz. 1438, z późn. zm.).

Wprowadzenie do polskiego wymiaru sprawiedliwości sądów wyspecjalizowanych w zakresie spraw dotyczących własności intelektualnej.

Od 1 lipca 2020 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw.

Uchwalona ustawa ma przede wszystkim na celu wprowadzenie do polskiego wymiaru sprawiedliwości sądów wyspecjalizowanych w zakresie spraw dotyczących własności intelektualnej. Ustawa przewiduje stworzenie w ramach sądownictwa powszechnego odrębnych jednostek organizacyjnych, które miałyby się zajmować sprawami z zakresu prawa autorskiego i praw pokrewnych, własności przemysłowej oraz powiązanych z nimi spraw dotyczących nieuczciwej konkurencji.

Uchwalona ustawa wprowadza zatem w ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego zmiany dotyczące postępowania sądowego w sprawach własności intelektualnej.

 Ustawa wprowadza określenie spraw własności intelektualnej, przewidując, iż sprawami takimi jest postępowanie w sprawach o ochronę praw autorskich i pokrewnych, o ochronę praw własności przemysłowej, o zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji, o ochronę dóbr osobistych w zakresie, w jakim dotyczą one wykorzystania dobra osobistego w celu indywidualizacji, reklamy lub promocji przedsiębiorcy, towarów lub usług, o ochronę dóbr osobistych w związku z działalnością naukową lub wynalazczą oraz o ochronę innych praw na dobrach niematerialnych. 

Ustawa przewiduje, iż w postępowaniach w sprawach własności intelektualnej, w sprawach w których wartość przedmiotu sporu przekracza dwadzieścia tysięcy złotych, obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów, radców prawnych lub rzeczników patentowych. Ustawa stanowi przy tym, iż na wniosek strony lub z urzędu sąd może zwolnić stronę z obowiązkowego zastępstwa przez profesjonalnego pełnomocnika, w przypadku spraw o niższym stopniu zawiłości sprawy. Odnośnie do zasad działania profesjonalnych pełnomocników w postępowaniach cywilnych ustawa wprowadza rozszerzenie zakresu działania rzeczników patentowych jako pełnomocników, określając że rzecznicy patentowi mogą być pełnomocnikami we wszystkich sprawach własności intelektualnej, a nie jak dotychczas jedynie w sprawach własności przemysłowej.

 Ustawa wprowadza w regulacjach Kodeksu postępowania cywilnego osobny dział dotyczący postępowania w sprawach własności intelektualnej, wskazując, iż sprawy w tym zakresie należą do właściwości sądów okręgowych. Natomiast w sprawach własności intelektualnej dotyczących programów komputerowych, wynalazków, wzorów użytkowych, topografii układów scalonych, odmian roślin oraz tajemnic przedsiębiorstwa o charakterze technicznym wyłącznie właściwy jest Sąd Okręgowy w Warszawie.

Ustawa wprowadza swoiste regulacje dotyczące postępowania w sprawach własności intelektualnej, m. in. regulacje dotyczące zabezpieczenia środka dowodowego, regulacje dotyczące wyjawienia lub wydania środka dowodowego przez pozwanego na żądanie powoda który uprawdopodobnił roszczenie czy regulacje dotyczące wezwania naruszającego do udzielenia informacji o pochodzeniu i sieciach dystrybucji towarów lub usług na wniosek uprawnionego.

Oprócz powyższych zmian w ustawie Kodeksu postępowania cywilnego uchwalona ustawa wprowadza również zmiany w regulacjach kilku innych ustaw, w zakresie mającym je dostosować do nowo przyjmowanych rozwiązań, poprzez wprowadzenie regulacji dotyczących postępowań w zakresie spraw własności intelektualnej. Dotyczy to m.in.: ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej, ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych,  ustawy z dnia 28 lutego 2018 r.  o kosztach komorniczych czy ustawy z dnia 22 marca 2018 r. o komornikach sądowych.

Odnośnie do organizacji sądów w zakresie rozpoznawania spraw własności intelektualnej, ustawa wprowadza w ustawie o ustroju sądów powszechnych delegację dla Ministra Sprawiedliwości do przekazania w drodze rozporządzenia jednemu sądowi apelacyjnemu rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów apelacyjnych oraz analogiczną delegację do przekazania jednemu sądowi okręgowemu rozpoznawania spraw własności intelektualnej z właściwości lub części obszarów właściwości innych sądów okręgowych.

Ponadto uchwalona ustawa wprowadza zmiany ustawie z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych oraz w uchwalonych w roku 2019 ustawach o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw, przede wszystkim w zakresie regulacji dotyczących przekształceń spółek oraz w zakresie przesunięcia o rok terminów wejścia w życie części uchwalonych wcześniej regulacji, w tym również wejścia w życie przepisów dotyczących wprowadzenia do systemu prawa handlowego prostej spółki akcyjnej.

Ustawa wprowadza również zmiany polegające na przesunięciu o rok terminów wejścia w życie uchwalonych wcześniej niektórych regulacji dotyczących zasad prowadzenia Krajowego Rejestru Sądowego.

W zakresie przepisów przejściowych ustawa generalnie wprowadza zasadę, iż w sprawach wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie obecnie uchwalonej ustawy zachowują moc czynności dokonane zgodnie z przepisami obowiązującymi w brzmieniu dotychczasowym. Ponadto w sprawach wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie obecnie uchwalonej ustawy, które podlegałyby rozpoznaniu w postępowaniu w sprawach własności intelektualnej, nie stosuje się przepisów o tym postępowaniu. Właściwy do rozpoznania takiej sprawy pozostaje sąd właściwy według przepisów dotychczasowych. Równocześnie w postępowaniach wszczętych wniesieniem do dnia wejścia w życie uchwalonej ustawy apelacji, zażalenia, skargi kasacyjnej lub skargi na orzeczenie referendarza sądowego stosuje się przepisy w dotychczasowym brzmieniu do czasu zakończenia postępowania w drugiej instancji albo przed Sądem Najwyższym.

Podstawa prawna:

USTAWA z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 36/2020, poz. 288).

USTAWA z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 150/2019, poz. 1460).